در این مطلب می‌خواهیم طریقه مصرف درست تهویه گلخانه‌های اقتصادی و پربازده را شرح دهیم سیستم تهویه برای عملکرد خوب و مناسب خود باید مواردی را در نظر داشته باشید که انواع مختلفی به هر یک از گلخانه‌ها است. این موارد شامل وزن هوای گلخانه، ارتفاع سازه گلخانه، مکان بناشدن گلخانه از سطح دریا و مقدار تابش نور خورشید هستند. به طور مثال در مناطقی که در ارتفاع بالاتری از سطح دریا قرار دارند، سیستم تهویه حجم بالاتری از هوا در گلخانه را باید به بیرون منتقل کند تا کاری معادل گلخانه‌هایی در ارتفاع کمتر انجام داده باشد
استفاده از تهویه گلخانه اقتصادی (پنجره سقفی)
در برخی مناطق نسبت به کشت و دمای محیط اطراف گلخانه می‌توان تهویه ارزان و بدون هزینه‌ای را در اختیار داشت به این صورت که بسته به محل تأسیس گلخانه، پنجره‌هایی در جوانب و در سقف نصب میشوند تا انتقال هوا را انجام دهند. از دلایل اصلی کمک‌گرفتن از این نوع سیستم تهویه گلخانه، کم‌شدن هزینه‌ها است. بادخیز بودن مکان تأسیس گلخانه، میزان تابش نور خوشید فصل، گرمسیر یا سردسیر بودن منطقه و رطوبت منطقه هم تأثیر مهمی بر روی کارکرد این سیستم دارد که مختص به مختصات جغرافیایی هر یک از گلخانه‌ها هستند. این نوع تهویه به نام تهویه منفعل یا پسیو (Passive) نیز شناخته میشود. در حقیقت بادنقش اصلی و مهمی را در تهویه منفعل یا طبیعی گلخانه بازی میکند و سرعت وزش آن، بیشتر نقش گردش را به عهده میگیرد. استفاده از این نوع سیستم تهویه کم‌کردن هزینه‌ها است. گلخانه با تهویه از راه پنجره سقفی عملاً یک نوع گلخانه باز است که این باعث میشود که محیط داخل گلخانه مشابه با محیط بیرون گلخانه است البته که چنین تعاملی فقط در حد باز بودن پنجره‌های جنبی و سقفی نیست به این معنی است که گلخانه در این صورت یک محیط ایزوله تمام محسوب نمیشود. اما در مقابل، گلخانه‌هایی هم وجود دارند که به گلخانه بسته معروف‌اند، به این معنی که محیط درون آنها کاملاً بسته، ایزوله و خودکفا است و کنترل روی شرایط این گلخانه بالاتر و بسیار دقیق تر از گلخانه باز است.
روش‌های مختلف خنک‌سازی گلخانه‌ها
- سیستم تهویه‌مطبوع
- سیستم تبخیری
- کنترل میزان ورود نور به گلخانه
- آب‌پاشی روی سقف
سیستم تهویه‌مطبوع
این نوع سیستم‌ها در اکثر گلخانه‌ها بکار می‌رود و راندمان خوبی را به همراه دارد تهویه‌مطبوع نوعی تهویه گران به‌حساب می‌آید؛ ولی به‌خاطر این که کنترل دما محیط و رطوبت رو در اختیار دارید راندمان بهتری را خواهد داشت و از این تهویه در تمام فصول می‌توان استفاده کرد و محصول خود را برداشت نمود لوازمی که این نوع تهویه را ایجاد می‌کنند همچون فن اگزاست، فن سیر کوله، پد سلولزی با ابعاد متفاوت، بخاری و هیتر گلخانه مناسب با ابعاد محیط کشت، شید و پلاستیک گلخانه، سیستم مه‌پاش و… استفاده می‌گردد
سیستم تبخیری
سیستم تبخیری یا پدهای سلولزی یک روش متداول سیستم تبخیری خنک‌سازی هستند. منافذ و دریچه‌های بیرونی به هوای بیرون اجازه میدهند که از طریق چنین دیواری وارد گلخانه شوند. این هوای گرم که از محیط بیرون وارد شده، هنگامی که از میان دیوار خیس عبور میکند، رطوبت را از روی آن برداشته و به همین ترتیب دمای هوا را کم کرده و رطوبت آن را افزایش میدهد. این روش میتواند تا بیست درجه سانتیگراد بستگی به پوشش سازه، دمای منطقه، نوع کشت و عوامل دیگر که میتواند در دما داخل گلخانه تأثیرگذار باشد دما را کاهش دهد.
کنترل میزان ورود نور به گلخانه
یکی از عوامل تأثیرگذار در دمای گلخانه میزان تابش نور خورشید و حرارت آن است که به همین منظور شیو و پلاستیک گلخانه نوعی وسیله تهویه به‌حساب می‌آیند برای این که بتانیم انتخاب درست و کاربردی برای خرید پلاستیک و شید گلخانه داشت باشیم باید به منطقه‌ای که گلخانه را در آنجا بنا می‌کنیم دقت داشت باشیم و این مورد هم به‌خاطر داشت باشیم که محصولی که می‌خواهیم کشت کنیم به چه میزان نور آفتاب نیاز دارد و در منطقه‌ای که می‌خواهید گلخانه را بنا کنید این محصول توجیه اقتصادی دارد یا خیر